ភ្នំពេញ៖(ខ្មែរថាមស៍)បណ្ដុំអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន៣៨អង្គការដែលបានបង្កើតបន្ទប់ស្ថានការណ៍សម្រាប់ឃ្លាំមើលដំណើរការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ឆ្នាំ២០១៧ បានដាក់ផែនការដំបូងដោយគ្រោងពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍ជាង ២ម៉ឺននាក់ នៅគ្រប់ការិយាល័យបោះឆ្នោតនៅតាមឃុំ-សង្កាត់ទូទាំងប្រទេស និងកំណត់យកគោលការណ៍ ៩ចំណុច ដើម្បីវាយតម្លៃ និងវិភាគទៅលើដំណើរការ និងលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនោះថា មានភាពសេរី យុត្តិធម៌ និងអាចទទួលយកបាន ឬអត់។
នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានស្ដីពី «ការចាប់ផ្តើមដំណើរការបន្ទប់ស្ថានការណ៍ស្ដីពីការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៧»នៅសណ្ឋាគារសាន់វេ កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ លោក ជាង សុខានាយកប្រតិបត្តិអង្គការ YRDP និងជាសមាជិកបន្ទប់ស្ថានការណ៍ បានថ្លែងថា ការដាក់អ្នកសង្កេតការណ៍នៅគ្រប់ការិយាល័យបោះឆ្នោតទូទាំងប្រទេស សម្រាប់ឃ្លាំមើលដំណើរការបោះឆ្នោត នឹងអាចជួយទប់ស្កាត់មិនឲ្យមានជម្លោះនយោបាយនៅក្រោយការបោះឆ្នោត។
លោកបានបន្តថា៖ «បើសិនជាធ្វើបែបនឹងបានស្រុកយើង អារឿងទំនាស់នៃការបោះឆ្នោតចុងក្រោយហ្នឹង វានឹងត្រូវបានកាត់បន្ថយហើយ»។
តែយ៉ាងណា មកដល់ពេលនេះ ថវិកាសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ដល់អ្នកសង្កេតការណ៍នៅមានកង្វះខាតនៅឡើយដោយត្រូវការប្រមាណ ២០ម៉ឺនដុល្លារទៀត សម្រាប់អ្នកសង្កេតការណ៍ដែលនៅខ្វះជាង ៩០០០នាក់ទៀត។
លោក គឹម ឈន អ្នកសម្របសម្រួលជាន់ខ្ពស់ នៃកម្មវិធីនៃបន្ទប់ស្ថានការណ៍ បានឲ្យដឹងថា តាមគម្រោងជាបឋម បន្ទប់ស្ថានការណ៍ នឹងជ្រើសរើសអ្នកសង្កេតការណ៍រយៈពេលខ្លីនៅថ្នាក់ភូមិ និងឃុំចំនួន១៤៥០០នាក់សិនខណៈដែលអ្នកសង្កេតការណ៍រយៈពេលវែងនៅថ្នាក់ស្រុក និងថ្នាក់ខេត្តមានចំនួន ៣០០នាក់ សម្រាប់ធ្វើការជ្រើសរើស បណ្តុះបណ្តាល និងដាក់ពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍ភូមិឃុំ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការ CENTRAL និងជាសមាជិកបន្ទប់ស្ថានការណ៍ លោក មឿន តុលា បានឲ្យដឹងថា សមាជិកបន្ទប់ស្ថានការណ៍ដែលបង្កើតឡើងកាលពីខែកុម្ភៈ ហើយនឹងបន្តការងាររហូតដល់ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ដោយមានសម្ព័ន្ធអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន ៣៨ចូលរួមនោះ បានបែងចែកការងារជា ៤ក្រុម គឺក្រុមព័ត៌មាន អន្តរាគមន៍ វិភាគស្ថានការណ៍ និងក្រុមធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងស្ត្រី ដើម្បីឃ្លាំមើលពីដំណើរការបោះឆ្នោតរាប់សន្លឹកឆ្នោតនិងលទ្ធផលបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី០៤ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៧ ខាងមុខនេះ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខុមហ្វ្រែល និងជាសមាជិកបន្ទប់ស្ថានការណ៍ លោក គល់ បញ្ញា បានលើកឡើងដែរថា បន្ទប់ស្ថានការណ៍ ក៏បានកំណត់គោលការណ៍ចំនួន ៩ ដើម្បីធ្វើការវិភាគ និងវាយតម្លៃដំណើរការជារួមនៃដំណើរការបោះឆ្នោតថា តើប្រព្រឹត្តទៅដោយភាពសេរី យុត្តិធម៌ ត្រឹមត្រូវ និងអាចទទួលយកបាន ឬយ៉ាងណា។
លោកថា គោលការណ៍ ឬសូចនាករសម្រាប់វាស់វែងស្ថានការណ៍បោះឆ្នោតទាំង ៩នោះរួមមាន ការពិនិត្យលើក្របខ័ណ្ឌច្បាប់បោះឆ្នោត ច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ ការកំណត់ព្រំប្រទល់តាមមណ្ឌល និងការបែងចែកអាសនៈ ការងាររបស់ គ.ជ.ប. ការចុះឈ្មោះ និងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ការចុះបញ្ជីគណបក្ស និងបេក្ខជនគណបក្ស យុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត ដំណើរការបោះឆ្នោត និងរាប់សន្លឹកឆ្នោត និងការដោះស្រាយវិវាទនៃការបោះឆ្នោត។
លោកថា៖ «អុីចឹងការបោះឆ្នោតមួយដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ មិនមែនមើលតែពេលថ្ងៃបោះឆ្នោតទេ គឺថា យើងមើលលើចំណុចទាំង ៩នេះដែលសមាជិកនៃបន្ទប់ស្ថានការណ៍នឹងវិភាគជាមួយគ្នាហើយទិន្នន័យមួយចំនួនយើងឈរលើមូលដ្ឋានពីអ្នកសង្កេតការណ៍ ហើយនឹងការយល់ដឹងរបស់ក្រុមយើងតែម្តងហើយយើងក៏អាចអញ្ជើញអ្នកឯកទេសមួយចំនួនដើម្បីចូលរួមក្នុងការវិភាគនិងវាយតម្លៃនេះដែរ»។
អ្នកស្រី ម៉េង សុភារី តំណាងមកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបានចូលរួមក្នុងសន្និសីទនោះ បានលើកឡើងថា ការដាក់ឲ្យដំណើរការបន្ទប់ស្ថានការណ៍នេះ នឹងអាចផ្តល់ជាសក្ខីភាពនៅក្នុងការបង្ហាញភស្តុតាងនានា ពាក់ព័ន្ធនឹងលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត។
ប៉ុន្តែ អ្នកស្រីយល់ឃើញថា ការដាក់ពង្រាយអ្នកសង្កេតការណ៍របស់បន្ទប់ស្ថានការណ៍ដែលមាន ១៤៥០០នាក់ នៅតាមការិយាល័យបោះឆ្នោតនោះគឺនៅពុំទាន់គ្រប់គ្រាន់នៅឡើយបើធៀបនឹងការិយាល័យបោះឆ្នោតនៅទូទាំងប្រទេសដែលមានជាង២ម៉ឺនការិយាល័យ។
អ្នកស្រីថ្លែងទៀតថា៖ «ហេតុដូច្នេះ បើសិនជាបន្ទប់ស្ថានការណ៍មានសមត្ថភាព គួរតែដាក់អ្នកសង្កេតការណ៍ឲ្យបានគ្រប់ការិយាល័យដែលមាន ២២១៤៨ការិយាល័យ គឺជាការប្រសើរ ដើម្បីអាចឃ្លាំមើលដំណើរការបោះឆ្នោត និងរាប់សន្លឹកឆ្នោតបានទាំងមូល»។
នៅដើមសបា្តហ៍នេះដែរ ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងថ្នាក់ដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ក៏បានបង្ហាញជំហរដូចគ្នាផងដែរ ពីការចង់ឃើញដំណើរការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខនេះ ប្រព្រឹត្តិទៅដោយសន្តិភាព សេរី ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌ និងគ្មានការគំរាមកំហែង៕
ដកស្រង់៖ Khmertimekh